13 Nisan 2008 Pazar

PULCULUKTA KULLANILAN DEYİM VE TANIMLAR

Uçak Pulu: Posta ücret tarifesinde uçakla gönderilecek posta maddeleri için öngörülen ücretlerde bastırılan ve üzerlerinde havacılıkla ilgili resimler bulunan pullardır.

Tematik Pul: Kuş, çiçek, spor, meşhur adamlar, tablolar gibi belli konuların resimlerini taşıyan pullardır.

Takse Pulu: Postaya verildiği sırada ücreti hiç ödenmemiş veya eksik ödenmiş posta gönderilerinin alıcılarından veya gerektiğinde göndericilerinden alınan ücretler için kullanılan pullardır. Bunlar başka posta hizmetlerinde kullanılmaz. Halen bizde bu pul türü yoktur. İleride bastırılması mümkündür.

Tet Beş: Birbirine terk olarak basılmış olarak basılmış iki pula denir. Bunlar baş başa ters, yan yana ters ve ayak ayağa ters basılmış olabilir. Tet-beş pullar posta ücretlerinin ödenmesinde teker teker de kullanılabilirler. 1956 yılında XXV. Milletlerarası Anti-alkolizm Kongresini anmak için bastırılan pullar bunlara bir örnektir.

Föyye: Üzerinde dantelli veya dantelsiz bir veya birkaç pul basılmış olan ve kenarlarında çoğu zaman yazılar taşıyan küçük pul tabakasıdır.

Sürsarj: Değerli kağıtların veya pulun değerini değiştirerek veya değiştirmeksizin başka bir olayı anmak veya pulun çıkarılış amacını değiştirmek için üzerlerine yeni yazılar, rakamlar veya motifler basılması işlemidir.

Varyete: Bir pulun değişik şekillerde basılmasıdır. Erörden farkı varyetenin Posta İşletmesinin kontrolü altında ve çok sayıda olmasıdır.

Santre: Bir pulun karşılıklı marjlarının birbirine eşit olması yani pul resmini çevreleyen çerçevenin (formanın) pul kağıdının tam ortasına basılmış olması hali.

Portföy: Bir anma pulu için bastırılan ve içinde söz konusu anma pulu, bununla ilgili FDC (ilkgün zarfı), kart veya öteki yayınlar bulunan filatelik dosyadır.

Seri: Aynı ad altında çıkarılan pulların her değerini içine alan takıma denir.

Blok: Birbirinden ayrılmamış, üst üste ve yan yana en az 4 pulun meydana getirdiği gruptur.

Lejand: Pul üzerindeki yazılar.

Şarniyer: Pulların albüme tutturulmasına yarayan küçük zamklı kağıt parçası.

Filatelik Zarf: İlk gün ve özel gün damgasını taşıyan özel zarflardır.

İlk gün Damgalı Zarf: Üzerlerinde bir anma veya sürekli pul serisi yapıştırılıp konuya ait ilk gün damgası ile damgalanmış, yazı ve motifler taşıyan özel zarflardır.

Özel gün Zarfı: Üzerlerine yapıştırılan pula özel bir filatelik damga basılan, damga konusu ile ilgili yazı ve motifler taşıyan özel zarflardır.

Marj: Pul tabakalarının ve anma bloklarının kenarlarında ve pulların çerçeveleri dışında kalan baskısız kısımlardır.

Posta Kartı: Üzerinde posta kartı ibaresi ile alınacak ücreti gösterir pul vb. değer baskılı bulunan resimli veya resimsiz kartladır.

Antiye: Üzerinde pul baskısı bulunan posta kartlarına verilen isimdir.

Perforaj: Tabakalardaki ve anma bloklarındaki pulların birbirinden kolay ayrılabilmeleri için aralarının zımbalanması işlemidir.

Değer: Postada kullanılan değerli kağıtların üzerlerinde rakam ve bazılarında ayrıca yazı ile gösterilen ve bunların postadaki satış fiyatını belirten para tutarı veya bir serideki pullardan herhangi bir serideki pullardan herhangi biri.

Dantel: Perforaj işlemi sonunda pulların kenarlarında meydana gelen dişlerdir.

Emisyon: Bir değerli kağıdın veya pulun tedavüle çıkarılması.

Erör: Değerli kağıtların basımı veya zımbalanması sırasında meydana gelen hata.

Ese: Baskı durumunu, pulu bastıran kuruluşa göstermek için hazırlanan provalardır. Bunlara hazırlık örnekleri de denebilir. Pulun hazırlanmasını görmek yönünden önemlidir. Eseler yalnız Posta İdarelerinin müze veya arşivlerinde bulunur satılmazlar.

Forma: Pul üzerindeki resmin (marj hariç) milimetre olarak boyutu (25X40 mm gibi).

Tiraj: Pul ve değerli kağıtların baskı adedi.

Filigran: Bazı pulların kağıdında bulunan ve ışığa tutulduğu zaman görülen yazı, çizgi, şekil veya motif gibi özel bir belirtidir. Pulun sahtesinin basılmasını önlemek için kullanılır.

Maksimum Kart: Üzerinde büyütülmüş olarak bir posta pulundaki resim bulunan ve ayrıca basılmış veya yapıştırılmış olarak pulun kendisini taşıyan özel damgalı filatelik kart.

DAMGALAR

Normal Damga: Pullar postada ancak bir defa kullanılırlar. Bunu sağlamak için pullar yapıştırıldıktan sonra posta damgası ile (normal, ilk gün veya özel damga) damgalanarak iptal edilirler.

İlk gün Damgası: Posta pullarının tedavüle çıkarıldıkları gün, pulların konusuyla ilgili yerlerdeki Posta işyerlerinde yalnız bu pulların iptalinde kullanılmak üzere yaptırılan ve üzerlerinde konuya ait yazı ve motifler bulunan tarih damgaları.

Özel Gün Damgası: Anma pulu çıkarılmamış bazı önemli olaylar için belirli günlerde ve olaylarla ilgili yerlerdeki açık Posta İşletmesi işyerlerinde, geçerlikte bulunan herhangi bir posta pulunu veya anma blokunu iptal etmek üzere yaptırılan ve üzerlerinde ilgili olduğu olaya ait yazı ve motifler bulunan tarih damgalarına denir.



Kaynak: Ptt Gov Tr

Hiç yorum yok: