13 Nisan 2008 Pazar

Pul Kolleksiyonculuğu Tarihi

Pul biriktirme bir merak, heves ve irade ile girişilebilecek bir zevktir. Dolayısıyla, zorlama, rica ve özenti ile pul koleksiyonu yapmaya başlanması, kısa sürede bu uğraştan sıkılarak vazgeçme sonucunu doğurabilecektir. Büyük bir hevesle başlanılan bu uğraştan kısa sürede vazgeçilmesi daha sonra gelecek olan yeni filatelistlere de iyi bir örnek teşkil etmeyecektir.

İyi düşünülerek pul biriktirmeye amatörce başlayan arkadaşlarımız öncelikle koleksiyonlarını ne şekilde yapacaklarına karar vermelidirler.

1. Hangi ülke ya da ülkelerin pulları toplanacaktır ?
2. Hangi yıldan başlanacak?
3. Kaç seri toplanacak?
4. Damgalı mı yoksa damgasız pul mu toplanacak?
5. Sadece pul mu yoksa ilk gün, özel gün zarfı, antiye koleksiyonu da yapılacak mı ?
6. Belli bir tema ile ilgili pul toplanacak mı? (Çiçek, kuş, gemi, spor …vs)

Pul biriktirmeye başlayan kişinin öncelikle kendi ülkesinin pullarına vermesi doğaldır. Ülkemizin pulculuk tarihini ve dönemlerine bu konudaki yazımızda yer vermiştik.

Koleksiyon normal olarak PTT’nin çıkardığı her puldan (pul, anma bloğu, sürekli seri, isteğe göre resmi seri) en azından birer seri alınarak başlar. Bu konuda Ankara Merkez Postanesinde Filateli Şubesi bulunmaktadır. Buraya üye olarak, tüm pulların adresinize gönderilmesini temin edebilirsiniz.

www.ptt.gov.tr adresinde de yeni çıkacak pul, FDC ve özel damgalar hakkında çeşitli duyurulara ulaşabilirsiniz.

Pul alımında serilerin tam olmasına, alınan pulların dantellerinin düzenli ve zamk kısmının lekesiz ve hasarsız olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.

Yıl serisi yapmaya karar vermişsek, yeni çıkacak pulları PTT’den almaya devam ederken daha önceki dönemlere a.t pulları bütçemiz ölçüsünde periyodik olarak almaya ve aldığımız her serinin üzerinde çalışarak o dönemin pullarını tanımaya çalışmalıyız. Toplu olarak alınıp bir taraf konulan ve incelenmeyen pullar koleksiyonere bir şey katmaz. Oysa koleksiyoner parça parça edindiği pulları inceler, bunların hangi döneme ait olduklarının, üzerindeki resimlerin ve kişilerin ne ve kim olduğunun araştırmasını yaparsa, ciddi bir genel kültür sahibi olur. İnsan pul biriktirirken her çıkan pul serisinde yeni bir şey öğrenir.

Posta pulu gercek anlamda ilk defa 1840 yilinda Ingiltere'de ortaya cikmis ve kisa zamanda tum dunyaya yayilmis. Posta pulunun mucidi de, bu bulusundan dolayi kralice tarafindan "Sir"luk unvaniyla onurlandirilmis Rowland Hill adinda bir Ingiliz burokrat. Gunumuzdeki koleksiyoncular onu "Pulun Babasi" olarak tanimliyorlar. Bizde ise, ilk posta pulu 1 Ocak 1863 tarihinde basilmis. Cikaran kisi de aslinda bir gazeteci olan, zamanin Posta Amire Nazir'i Agah Efendi. Uzerlerinde Sultan Abdulaziz'in Tugra'si bulunan bu iki pul mavi ve pembe renklerden olusuyor. Cikartildiklari tarihte, ederleri iki ve bes kurus olan bu pullarin bugunku katalog degerleri bir milyar iki yuz milyon lira. Bu pullari koleksiyonlarinda bulundurabilen meraklilarin sayisi tabii ki oldukca az ve oteki filatelistler tarafindan pul zengini olarak tanimlaniyorlar...

Ilk posta pullarinin kullanilmasiyla beraber, bu kucuk renkli kagit parcaciklarini toplayan meraklilarin sayisi her gecen gun artmis. Pul koleksiyonculugu, dunyanin en populer koleksiyonculugu olarak biliniyor. Bizde oldugu gibi, bugun dunyanin hemen her ulkesinde pul koleksiyoncularinin kurmus olduklari kulupler, dernekler var. Bu kuluplere uye olan koleksiyonerler belirli zamanlarda bir araya gelip sergiler, muzayedeler duzenliyor; aralarinda degis tokus yapiyorlar. Pul koleksiyonculuguna Filateli adi veriliyor, Yunanca'da sevgi anlamina gelen Philos ve vergi anlamina gelen Telein kelimelerinin birlestirilmesinden meydana getirilmis bir sozcuk. Pul toplayan koleksiyonerlere de Filatelist adi veriliyor.

Pul koleksiyonculugu beraberinde yabana atilmayacak onemli bir endustri de olusturmus. Bugun, pullarin iclerine koyulmasi icin album, foy, saydam zarf yapan firmalarin sayisi oldukca fazla. Bunlarin yani sira pullarin tutulmasi icin kucuk masalar yapan, buyutecler ureten firmalar da var. Butun bunlarin yaninda, her yil muntazaman yayimlanan dunya pullarinin degerlerini gosteren kataloglar da bu endustrinin en onemli kollarindan birini olusturuyor. Pul satan tuccarlar, pul toplayan meraklilar bu kataloglara bakarak ellerinde bulundurduklari pullarin ederlerini, niteliklerini ogreniyor; bu fiyatlar uzerinden alisveris ve degis tokus yapabiliyorlar. Dunyaca unlu en onemli pul kataloglarinin basinda Fransizlarin Yvert Tellier'si; Amerikalilar'in Scott'u, Ingilizler'in Stanley Gibbons'u ve Almanlar'in Michel'i geliyor.
Turkiye'de de Istanbul, Ankara, Izmir ve Edirne gibi kentlerde kurulmus filateli dernekleri var. Bu derneklerin en eskisi 1948 yilinda kurulmus olan Istanbul Filatelist Kulubu. Butun kulupler Istanbul'da bulunan Filatelist Kulupleri Federasyonu'na bagli. Istanbul Filatelist Kulupleri Konfederasyonu da, kisaca FIB adi verilen Uluslararasi Filateli Federasyonu'nun uyesi. Dunyanin dort bir kosesinde kurulmus bu derneklerin araciligi ile filatelistler birikimlerini paylasmak ve fikir alis verisinde bulunmak icin her yil degisik ulkelerde acilan uluslararasi veya ulusal kapsamli sergilere katiliyorlar. Ulkemiz koleksiyonerleri arasinda da bilhassa son yillarda uluslararasi sergilerde buyuk dereceler kazanmis filatelistler var. Bunlardan bazilari uluslararasi sergilere seref uyesi veya juri uyesi olarak davet ediliyorlar...

Son yillarda pul koleksiyonculugu onemli gelismeler kaydetmis. Bu gelismeler arasinda tematik pul koleksiyonculugu, yani belirli bir konuyu iceren pullarin toplanmasi basi cekiyor. Bunlar arasinda da neler yok neler... Ornegin: Kelebek pullari, spor pullari, tip konulu pullar, unlu ressamlar ve tablo pullari, kus pullari, balik pullari, edebiyat ve yazarlarla ilgili pullar, din konulu pullar, mimari, tiyatro, muzik, dans, arkeoloji ve akliniza gelmeyecek daha nice konu...

Bugun, yasi 70'lere merdiven dayamis istanbul'da Yesilkoy Filatelist Kulubu uyelerinden Mufit Akisik yillardan beri yaptigi "Uluslararasi Pul Sergileri" konulu pullariyla, dunyanin degisik ulkelerinde acilan sergilere katilarak 25'ten fazla madalya kazanmis, bunlardan dort tanesi de altin. Mufit Akisik, "Bu virus insanin kanina bir girdi mi, ondan sonra kolay kolay cikmak bilmiyor" diye anlatiyor.
Pul toplamanin yasi ve belirli bir butcesi yok. Daha dogrusu, pul toplayan kisi butcesine gore pul topluyor ve sahiplendigi pullardan da buyuk bir mutluluk duyuyor. Koleksiyon yapan unlu bir isadami sahip oldugu degerli, nadir pullardan ne kadar buyuk bir zevk aliyorsa, kisitli bir butcesi olan bir temizlik iscisi de toplamis oldugu pullardan o kadar buyuk bir mutluluk ve gurur duyuyor.
Evet, pul koleksiyonculugu dunyayi sarip sarmalamis hobilerin basinda geliyor. Sirf bir yatirim amaciyla pul toplayanlar oldugu gibi, ara sira albumlerini acip pullarina bakan ve zevkli dakikalar geciren koleksiyonerlerin de sayisi oldukca fazla.

TÜRKIYE FİLATELİ DERNEKLERİ FEDERASYONU
Safak sokak, No: 4/2, 80220
Tel: 0212.2303878
Nisantasi - ISTANBUL

İSTANBUL FİLATELİ DERNEĞİ
Safak sokak, No: 4/1,
80220
Nisantasi - ISTANBUL

KADIKÖY FİLATELİSTLER DERNEGİ
Altiyol, Visne sokak, Arif Ishani No:1
Kadikoy - ISTANBUL





Kaynak: İlgili Site

Hiç yorum yok: